Odcinkowy pomiar prędkości rusza w grudniu - jak działa i na co uważać?

System odcinkowego pomiaru prędkości służy wbrew nazwie do pomiaru czasu przejazdu danego odcinka drogi. Tym samym, nie prędkość z jaką będziemy się poruszali na danym odcinku decyduje o złamaniu przepisów, lecz to, jak szybko przejedziemy dany fragment drogi. By lepiej zobrazować tę sytuację, załóżmy, że na odcinku 2 km dozwolona prędkość to 50 km/h.

Oznacza to, że dozwolony czas przejazdu danego odcinka to 144 sekundy, co daje 2 minuty i 24 sekundy. Jeżeli więc przejedziemy ten odcinek w czasie 2 minut, to w domyśle przekroczyliśmy prędkość dozwoloną o 10 km/h i tym samym dostaniemy mandat.

Nie dostanie natomiast mandatu osoba, która przykładowo jechała przez 1,5 km z prędkością 200 km/h, a 500 metrów przed końcem odcinka pomiarowego zatrzymała się na 2 minuty i po ponownym ruszeniu jechała już z prędkością 50 km/h lub niższą. Zrozumienie tego jest bardzo ważne.

Skąd system wie, jak szybko pokonaliśmy dany odcinek? To proste. Na początku i końcu każdego odcinka umieszczone są kamery. Gdy pojazd zbliży się do kamery na początku, czyta ona numer rejestracyjny i przypisuje mu określony czas wjazdu z dokładnością do sekund.

Potem kamera na końcu odcinka robi to samo i informacja o czasie wjazdu i wyjazdu z odcinka trafia do komputera, który z prostego wzoru na średnią prędkość wylicza ją. Jeżeli jest wyższa niż dopuszczalna na tym odcinku, zdjęcia z wjazdu i wyjazdu wraz z godzinami są wysyłane do GITD, gdzie są one obrabiane i wysyłane do właściciela pojazdu, który tą samą procedurą jak przy zwykłych fotoradarach jest karany.

Warto w tym miejscu zauważyć, że system odcinkowego pomiaru prędkości tym różni się od fotoradarów, że dokonuje pomiaru prędkości na danym odcinku, nawet do ponad 6 km, a nie w konkretnym punkcie drogi. To, podobnie jak zrozumienie zasady działania systemu jest bardzo istotne.

Odcinki, na których działa system są oznaczone dokładnie tak samo jak lokalizacje fotoradarów znakiem D-51 "automatyczna kontrola prędkości". Jest to o tyle mylące, że niebieski znak, który doskonale znamy, nosi napis "Fotoradar", podczas gdy nie mamy do czynienia z fotoradarem.

Podobnie jak w przypadku oznakowania fotoradarów, pod niebieskim znakiem umieszcza się białą tabliczkę z napisem: "Kontrola średniej prędkości na odcinku … km". Różnica jest taka, że lokalizacje fotoradarów mają taką samą tabliczkę, ale z krótszą informacją: "Na odcinku … km".

Odcinkowy pomiar prędkości poznamy po jeszcze jednej rzeczy, a mianowicie po masztach umieszczonych nad drogą, po obu stronach z zainstalowanymi kamerami koloru żółtego. Są one umieszczone około 100 metrów za znakiem.

Pytanie to brzmi dość przewrotnie, a odpowiedź może być również przewrotna, ale jeżeli rozumiecie jak działa odcinkowy pomiar prędkości to wiecie, dlaczego ma sens. Oczywiście można odpowiedzieć lakonicznie, że zawsze z dopuszczalną, ponieważ na odcinku pomiarowym może znaleźć się równie dobrze patrol drogówki z tzw. suszarką, lub za naszym zderzakiem może jechać nieoznakowany radiowóz. Jednak wracając do sedna sprawy i pomijając te sytuacje, można odpowiedzieć inaczej: z dowolną.

Tak jak we wcześniejszym przykładzie napisaliśmy, prędkość chwilowa nie ma znaczenia, znaczenie ma czas przejazdu, a zatem prędkość średnia. Jeżeli więc jedziesz zgodnie z przepisami, nie masz się czego obawiać. Jeżeli jedziesz "na limicie" tzn. równe 70 km/h przy takim właśnie ograniczeniu, wystarczy, że na kilka sekund zwolnisz i już możesz mieć pewność, że mandatu nie dostaniesz.

Natomiast jeżeli się zagapisz i przejedziesz pod bramką wjazdową z dużo wyższą prędkością niż dopuszczalna, to oczywiście musisz zwolnić poniżej dopuszczalnej i utrzymywać taką prędkość przez kilkanaście lub kilkadziesiąt sekund by nie zawyżyć średniej. Wyliczenie sobie dokładnie czasu i prędkości choć proste, za kierownicą raczej nie będzie możliwe, a zatem należy zaufać intuicji.

Gorzej, gdy na 3-kilometrowym odcinku pomiarowym uświadomisz sobie po 2 kilometrach, że jedziesz za szybko. Wtedy trudniej będzie wykalkulować sobie odpowiednie tempo do końca odcinka. Być może dobrym rozwiązaniem będzie zatrzymanie się na chwilę, o ile jest taka możliwość.

Odcinkowy pomiar prędkości ma jedną, ważną zaletę w stosunku do fotoradarów – mamy szansę na poprawę. Jeżeli zagapisz się przed fotoradarem, nie ma wyjścia. Zdjęcie zostanie zrobione. Gapiostwo na odcinkowym pomiarze prędkości można naprawić jeżeli w porę zauważy się własny błąd.

Problem w tym, że na kierowców czyhają pewne pułapki i utrudnienia. Przede wszystkim, jeżeli mieliście już okazję zobaczyć takie lokalizacje, być może zauważyliście też, że znak D-51 bardzo łatwo odczytać jako ostrzeżenie przed fotoradarem i tym samym nasze zachowanie może być inne, ponieważ wielu z nas jest przyzwyczajonych do jazdy z prędkością nieco wyższą, zwalniania przed fotoradarem i przyspieszania za nim.

Ponadto, nie zawsze na odcinku oznaczonym takim znakiem fotoradary się znajduje. Dlatego nieodczytanie białej tabliczki informującej o odcinkowym pomiarze prędkości może spowodować, że przez cały odcinek będziecie wypatrywać fotoradaru, który przecież bardzo łatwo zauważyć. Tym samym przejedziecie odcinek z wyższą prędkością, jeżeli macie taki nawyk.

Kolejnym problemem, który udało nam się zauważyć jest samo ograniczenie prędkości. W przypadku odcinków z fotoradarami, zwykle znak D-51 ustawia się przed znakiem ograniczającym prędkość, w niedużej odległości. Często w małych miejscowościach umieszcza się go przed znakiem informującym o obszarze zabudowanym, a w miastach i tak wiemy, z jaką prędkością jechać.

Tymczasem na dwóch przykładach odcinkowego pomiaru prędkości zauważyliśmy, że znaki takie względem siebie ustawia się nieco inaczej. Na jednym z odcinków poza obszarem zabudowanym w ogóle nie ma informacji o dopuszczalnej prędkości, więc w domyśle jest to 90 km/h. W drugim przypadku, w obszarze zabudowanym postawiono znak ograniczenia prędkości do 40 km/h, ale przed znakiem D-51.

W obu przypadkach, widząc znak informujący o kontroli prędkości można być zdezorientowanym, bo nie wiadomo z jaką prędkością jechać. Na ograniczeniu do 40 km/h i tak zwykle jeździmy minimum 50 km/h więc praktycznie nikt nie zwraca uwagi i nie zapamiętuje takich znaków.

To może już skutkować mandatem na odcinkowym pomiarze prędkości. Z kolei poza obszarem zabudowanym, widząc znak D-51 zadaje się samemu sobie pytanie: czy było jakieś inne ograniczenie niż standardowe 90 km/h?

Naszym zdaniem może to skutkować mniejszą płynnością ruchu ponieważ kierowcy, którzy nie znają danego odcinka mogą jechać z różną prędkością, niższą niż dopuszczalna chociażby przezornie "w razie czego". Inni kierowcy mogą redukować prędkość na danym fragmencie choćby z powodu nadmiernej, z jaką jechali wcześniej.

Nie ma możliwości aktywnej ochrony przed kamerami w postaci antyradarów i działających na podobnej zasadzie urządzeń. Tu jedyną ochroną mogą być aplikacje, które będą informowały nas o takich miejscach, tak jak informują o fotoradarach. Być może podobne informacje znajdą się również w mapach nawigacji satelitarnych. Warto mieć tego typu "ochronę" zwłaszcza jeżeli wyjeżdżacie w mało znane miejsce, choćby z tego powodu, że nie zawsze będziecie wiedzieli z jaką średnią prędkością powinniście jechać.

Przed napisaniem tego artykułu poprosiliśmy CANARD (twórcę systemu odcinkowego pomiaru prędkości) o dokładne lokalizacje takich miejsc. Systemów w naszym kraju na razie będzie 29 i zaczną działać do końca roku. Dokładnie nie wiemy w jakim dniu ruszą, ale od jutra radzimy jechać ostrożnie w poniższych miejscach. Warto zaznaczyć, że system działa tylko na drogach krajowych. Nie ma lokalizacji na drogach ekspresowych i autostradach, jak w niektórych krajach zachodnich.