Idzie lato! Oto wszystko, co powinieneś wiedzieć o klimatyzacji

Wielu z nas przyzwyczaiło się do tego, że wsiadając do samochodu w upalny dzień, ustawia temperaturę niższą od tej na zewnątrz i po kilku minutach czuje przyjemny chłód, który daje odrobinę wytchnienia. Pierwsze układy klimatyzacji pojawiły się już w latach 30. ubiegłego wieku, a więc wkrótce będziemy świętować stulecie tego elementu wyposażenia!

W latach 50. na rynek trafił Chrysler Imperial Airtemp, który był pierwszym samochodem fabrycznie wyposażonym w klimatyzację. Amerykanie przekonali się do tego wynalazku na tyle, że w latach 60. spotykano ją już w większości samochodów produkowanych przez tamtejsze marki. W Europie klimatyzacja samochodowa pojawiła się dopiero w latach 70. i była oferowana jako element wyposażenia dodatkowego. Rozkwit oferty samochodów fabrycznie wyposażonych w klimatyzację na rynku europejskim przypada dopiero na lata 90.

Jak działa klimatyzacja samochodowa?

Odpowiedź na to pytanie wydaje się prosta – wsiadamy, przekręcamy kluczyk, uruchamiamy silnik, ustawiamy żądaną temperaturę i gotowe. Tak to wygląda z punktu widzenia użytkownika, ale z perspektywy technicznej sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. W skład układu klimatyzacji wchodzą skraplacz, kompresor (sprężarka), zawór rozprężny, parownik, osuszacz, czujniki temperatury i wentylatory. Do pełni szczęścia potrzebny jest jeszcze czynnik chłodniczy.

Kompresor zwiększa ciśnienie i temperaturę wspomnianego czynnika chłodniczego, a następnie pompuje go do skraplacza, który obniża temperaturę i zmienia stan skupienia czynnika z gazowego na płynny. Osuszacz usuwa zanieczyszczenia oraz wilgoć. Po obniżeniu ciśnienia i wprowadzeniu czynnika w stan gazowo-wodny trafia on do parownika. To właśnie w nim odbywa się wymiana powietrza. Parownik odbiera ciepło z kabiny i chłodzi powietrze, które jest wtłaczane do kanałów wentylacyjnych. Parownik odpowiada też za transport gazu do kompresora, gdzie cykl rozpoczyna się na nowo.

Jak używać klimatyzacji samochodowej?

Klimatyzacja kojarzy nam się przede wszystkim z upalnymi dniami, kiedy to uruchamiamy ją, by zapewniła uczucie przyjemnego chłodu. Warto jednak korzystać z niej również jesienią i zimą, ponieważ osusza powietrze wewnątrz samochodu, a więc zapobiega parowaniu szyb i tworzeniu się grzybów czy pleśni. Przy siarczystych mrozach należy jednak zaczekać, aż samochód trochę się nagrzeje, bo w przeciwnym razie może dojść do awarii. Dodatkowo producenci zalecają włączanie klimatyzacji zimą, co najmniej raz w tygodniu na 15 min, żeby zapewnić jego elementom smarowanie i uniknąć uszkodzenia sprężarki.

– Klimatyzacja powinna być włączana w okresie zimowym przede wszystkim w ramach profilaktyki i dbania o ten układ. W konsekwencji kierowca uniknie kosztownych napraw np. kompresora. Warto też to robić z powodów czysto praktycznych. W związku z dużą wilgotnością powietrza zimą, w połączeniu ze śniegiem wnoszonym do auta na butach i ubraniu w samochodzie zbiera się najwięcej wody. Uruchomiona klimatyzacja osusza powietrze wewnątrz pojazdu i zapobiega parowaniu szyb – przyznaje Piotr Adamus, właściciel znajdującego się w Oświęcimiu serwisu Adamus Moto Sport, który należy do sieci Q Service Castrol.

Latem również warto używać klimatyzacji z rozmysłem. Gdy wsiądziecie do rozgrzanego samochodu, to otwórzcie wszystkie okna, żeby umożliwić wymianę powietrza. Strumień zimnego powietrza najlepiej ustawić na przednią szybę oraz nogi. Spowoduje to równie dobre rozproszenie powietrza, co przy ustawieniu na korpus, ale jednocześnie zapobiegnie ewentualnemu przeziębieniu. Wbrew pozorom latem również można złapać katar, a przyczynia się do tego m.in. nieprawidłowo używana klimatyzacja. Specjaliści zalecają, by różnica temperatur nie przekraczała 10°C. Jeżeli jest wam za ciepło, to zamiast zmniejszać temperaturę, spróbujcie zwiększyć moc wentylatora.

Kiedy klimatyzacja odmówi posłuszeństwa

Nieodpowiednio używana lub zaniedbana klimatyzacja może się zemścić w postaci wysokiego rachunku za naprawę. Jeżeli po uruchomieniu klimatyzacji usłyszysz hałas, albo z nawiewów nie będzie wydobywać się chłodne powietrze, to najprawdopodobniej jest to oznaka uszkodzonej sprężarki. Niska wydajność układu może być również spowodowana przez nieszczelność lub zapchanie skraplacza.

Jeśli klimatyzacja działa tylko w trakcie jazdy, to warto zainteresować się stanem wentylatora. Kiedy pomimo włączonej klimatyzacji szyby i tak zaczną parować, to może to być wina uszkodzonego osuszacza lub zanieczyszczonego filtra kabinowego. Niezależnie od objawów, każde niepokojące zachowanie układu klimatyzacji powinno być skontrolowane w profesjonalnym serwisie.

Jak zapewnić długie życie klimatyzacji?

Oprócz odpowiedniej obsługi, kluczem do sukcesu jest też regularne serwisowanie. Specjaliści z sieci Q Service Castrol zalecają wykonywanie przeglądu klimatyzacji co najmniej raz w roku. W idealnej opcji należy sprawdzać układ z początkiem wiosny i przed rozpoczęciem sezonu zimowego. Serwis nie tylko wyczyści układ, zabezpieczy go i wymieni czynnik chłodzący, ale również skontroluje układ pod kątem potencjalnych nieszczelności, co pozwoli zapobiec przed poważniejszymi problemami z układem klimatyzacji.

– O klimatyzację warto dbać na co dzień. Ważna jest regularna dezynfekcja i czyszczenie układu, dobrze jest wtedy skorzystać z metody ozonowania pojazdu, która wytwarza gaz eliminujący bakterie, wirusy czy grzyby. Poza tym przynajmniej raz w roku należy zlecić odgrzybianie układu oraz wymianę filtra powietrza. Z kolei raz na dwa lub trzy lata kierowca powinien pamiętać o nowym filtrze osuszającym. Należy również regularnie kontrolować stan sprężarki klimatyzacji pod kątem ewentualnych wycieków, w tym poziom oleju i czynnika chłodzącego – przypomina Piotr Adamus.

Ważna jest też inwestycja w wysokiej jakości filtr kabinowy. Na przykład filtry Bosch Filter+, dostępne w ponad 500 serwisach Q Service Castrol, nie tylko zapobiegają osadzaniu się wilgoci we wnętrzu auta, ale również zatrzymują cząsteczki pyłu i smogu PM2,5 oraz pyłki i drobny kurz PM10. Do tego neutralizują bakterie i alergeny oraz usuwają nieprzyjemne zapachy. Odpowiedniej jakości powietrze w kabinie ma wpływ nie tylko na komfort, ale również na koncentrację kierowcy i bezpieczeństwo podróżujących.