Niemcy stronią od nowego paliwa. Polacy tankują, bo muszą

Przez lata maksymalny dozwolony udział biokomponentu w benzynie wynosił w Polsce 5 proc. Prawo jednak się zmieniło i od 1 stycznia 2024 r. na każdej stacji paliw musi być sprzedawana benzyna o dziesięcioprocentowym udziale biokomponentu – E10. Przepisy nie mówią szczegółowo, jakie ma to być paliwo. W praktyce w E10 to benzyna 95-oktanowa, czyli ta najpopularniejsza. Można kupić benzynę E5, czyli z pięcioprocentowym dodatkiem biokmponentu, ale będzie to benzyna 98-oktanowa. Jest ona wyraźnie droższa.

W chwili pisania tego artykułu średnia cena benzyny 95 (E10) według serwisu Epetrol wynosi 5,69 zł/l, a średnia cena benzyny 98 (E5) – 6,49 zł/l. Można podejrzewać, że zdecydowana większość kierowców wybiera tańszą benzynę 95 z większą zawartością biokomponentu. Nie wiadomo, jaki dokładnie to odsetek. Zapytałem o to biuro prasowe Orlenu, czyli hegemona na polskim rynku paliw, ale otrzymałem odpowiedź, z której wynika, że firma nie publikuje tak szczegółowych danych.

Za naszą zachodnią granicą paliwo E10 wprowadzono w 2011 r. Jak się przyjęło? Według informacji niemieckiego automobilklubu ADAC, w 2024 r. tylko 28 proc. kierowców samochodów benzynowych tankowało benzynę E10. Niemieccy kierowcy w przeważającej części wybierają 95-oktanową benzynę E5, czyli z mniejszą zawartością biokomponentu. Takiego produktu nie znajdziemy już na polskich stacjach. W Niemczech, nawet na tamtejszych stacjach Orlenu, benzynę 95 z niższą zawartością biokomponentu bez problemu da się kupić. A ile to kosztuje?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Według niemieckiego serwisu fuelflash.eu na stacji Star, będącej marką Orlenu w Niemczech, przy Kaiser-Friedrich-Straße 102 aktualna cena 95-oktanowej benzyny E10 wynosi 1,58 euro, cena benzyny 95 E5 – 1,64 euro, a cena benzyny 98 E5 – 1,73 euro. Oznacza to, że różnica cen pomiędzy najtańszą benzyną E10 i najtańszą benzyną E5 wynosi niespełna 4 proc. W Polsce kierowcy, którzy nie chcą lub nie mogą korzystać z benzyny E10, muszą wybrać benzynę 98-oktanową. Różnica w cenie wynosi tu 14 proc.

Co leży u podstaw niechęci niemieckich kierowców względem paliwa E10? Według ADAC część kierowców uważa, że ich samochody nie są dostosowane do paliwa z większą zawartością biokomponentu. Według automobilklubu taka sytuacja mogła być prawdą w 2011 r., gdy u naszych zachodnich sąsiadów wprowadzono paliwo E10. Obecnie jednak to rzadkie przypadki mocno wiekowych aut.

Część niemieckich kierowców uważa, że regularne korzystanie z paliwa E10 obniży trwałość silnika lub współpracujących z nim podzespołów. ADAC twierdzi jednak, że jeśli chodzi o samochody dostosowane do tego paliwa, nie ma żadnych dowodów na krótszą trwałość czy wyższą awaryjność za względu na korzystanie z benzyny E10.

Innym argumentem jest obawa przed wzrostem spalania. Jak przyznaje ADAC, ze względu na wartość energetyczną benzyny E10, rzeczywiście należy liczyć się z takim skutkiem. Różnica ma jednak wynosić ok. 1 proc., co sprawia, że w zasadzie jest to niezauważalne.

Jest i pozytywny skutek stosowania paliwa E10. Jak informuje ADAC, testy pokazują, że stosowanie paliwa E10 o około 25 proc. obniża ilość tlenków azotu, wydobywających się z rury wydechowej. Spadek w dziedzinie emisji cząstek stałych może zaś sięgać aż 70 proc.

Skoro w Niemczech na stacjach, w tym Orlenu, można kupić 95-oktanową benzynę E5, to dlaczego w Polsce taki produkt nie jest dostępny? Zapytany o to Orlen poprzez swoje biuro prasowe wysłał mi komunikat, który trudno uznać za odpowiedź. To raczej skrzętne ominięcie tematu. Pytanie zadałem jednak również Ministerstwu Przemysłu.

"Obecnie, na podstawie unijnych dyrektyw, Polska jest zobowiązana do osiągnięcia do 2030 r. 29-procentowego udziału paliw pochodzących z surowców odnawialnych w paliwach zużytych w transporcie. Wprowadzenie benzyn z 10-procentową zawartością biokomponentu jest jednym z najtańszych instrumentów wykorzystywanych do realizacji ww. celu" – informuje autokult.pl departament komunikacji Ministerstwa Przemysłu.

Jest też drugie wyjaśnienie braku benzyny 95 E5. "Taki model wprowadzenia benzyny E10 był podyktowany przede wszystkim dostępną w Polsce infrastrukturą na stacjach paliw oraz doświadczeniem innych państw europejskich, które wprowadziły benzynę E10" – dodało Ministerstwo Przemysłu. Brak benzyny 95 E5 miałby więc być również skutkiem faktu, że na wielu stacjach nie ma wystarczającej liczby dystrybutorów, z których można byłoby tankować trzy rodzaje benzyn.

Jak informuje ADAC, wszystkie samochody, które były sprzedawane w Niemczech od 2012 r., można tankować benzyną E10. Dla polskiego rynku ta zasada zapewne również jest prawdziwa. Nie oznacza to oczywiście, że żadne auto wyprodukowane przed tą datą nie powinno jeździć na E10. Wielu producentów o wiele wcześniej wprowadziło na rynek takie modele. Pierwsze pojawiły się jeszcze przed 2000 r.

Najłatwiej sprawdzić to na nalepce, która powinna znajdować się przy wlewie paliwa. Jeśli wyszczególniono tam, że dopuszcza się tankowanie auta paliwem E10, możemy śmiało lać polską benzynę 95-oktanową. Jeśli takiej nalepki nie ma, można sprawdzić w instrukcji obsługi pojazdu. Ostatnią deską ratunku jest lista opublikowana przez stowarzyszenie producentów aut działających w Europie ACEA. Link do opracowania tej listy znajduje się poniżej.

Jakie będą efekty używania benzyny E10 w samochodzie, który nie jest do tego przystosowany? Jednorazowe wypełnienie baku takim paliwem nie powinno przynieść żadnych zauważalnych skutków. Jednak częste używanie go degraduje aluminiowe elementy użyte w drogach paliwowych (głównie w pompie paliwowej wysokiego ciśnienia), a także niektóre rodzaje gumy (elastomery) w uszczelkach. Po jakimś czasie stosowanie benzyny E10 w samochodzie dostosowanym jedynie do E5 pojawią się więc awarie wymienionych wyżej elementów.