Ile kosztuje wypalanie sadzy i czyszczenie filtra DPF?

Nie wdając się w szczegóły działania i opis celu stosowania filtra DPF, przejdźmy od razu do tematu w miejscu, gdzie zaczynają się problemy. A te pojawiają się wtedy, kiedy filtr jest już tak zabrudzony, że nie tylko nie spełnia swojej roli, ale też utrudnia przepływ spalin. Aby jednak dobrze zrozumieć temat, należy nadmienić, że typowy filtr DPF ma dwa podstawowe zadania.

Pierwszym jest akumulowanie i dopalanie sadzy pochodzącej ze spalin, a drugim udział w procesie zawiązania i przereagowania szkodliwych związków na mniej trujące. To drugie zadanie jest realizowane dzięki metalom szlachetnym i nieszlachetnym o właściwościach katalitycznych.

Dlatego też nigdy filtr cząstek stałych nie jest i nie będzie urządzeniem wiecznym. Można go poddać oczyszczeniu czy tzw. regeneracji, ale wspomniane związki wspomagające oczyszczanie spalin zostaną częściowo wypalone i auto nie będzie już tak "czyste" jak nowe.

Wypalanie filtra DPF odbywa się na różne sposoby, a tym, który jest podstawowym od nowości, jest automatyczne wypalanie sadzy podczas jazdy. Zasadniczo jest to proces będący częścią normalnej eksploatacji samochodu. Kiedy komputer sterujący silnikiem "znajdzie" odpowiednie do tego warunki i minie określony resurs, to zaczyna realizację wypalania sadzy.

Podawana jest wówczas dodatkowa dawka paliwa, która nie zostaje spalona w cylindrze, lecz ulega zapłonowi w filtrze, a to ma skutkować jego oczyszczeniem. Sadza jest dosłownie wypalana. Warunki, jakie są wówczas potrzebne, to odpowiednie obciążenie silnika i obroty. Jeśli jedna z tych rzeczy zostanie przerwana, to proces także nie dobiegnie końca i zostanie odłożony na później. Na szczęście w najnowszych autach proces wypalania sadzy wymaga coraz mniej restrykcyjnych warunków i może się to odbywać nawet na postoju.

Jeśli jednak wielokrotnie dojdzie do sytuacji, kiedy proces wypalania sadzy zostanie przerwany lub nie ma warunków do jego przeprowadzenia, wówczas komputer sygnalizuje usterkę filtra. Można wtedy zainicjować wypalanie sadzy w trybie serwisowym i jest to druga z metod. Do sterownika podłączany jest komputer serwisowy, który wymusza uruchomienie procesu wypalania sadzy. Zależnie od typu samochodu może to być wykonywane na postoju (w serwisie) lub podczas jazdy (uruchomiony program w aucie).

Co ciekawe, na rynku są dostępne urządzenia, które można podłączyć do samochodu i uruchomić proces wypalania sadzy ręcznie. Nie jest to jednak polecane, ponieważ użytkownik samochodu nie wie, kiedy filtr wymaga oczyszczenia, a zbyt częste wypalanie sadzy może doprowadzić do uszkodzenia samego filtra, czujników, a nawet silnika. Wbrew pozorom, filtr DPF nie jest filtrem, który powinien być czyszczony możliwie najczęściej, wręcz przeciwnie - powinien być czyszczony możliwie najrzadziej.

W Polsce nie brakuje serwisów, które oferują usługę tzw. regeneracji filtra DPF. Jest to określenie błędne, ponieważ nie da się filtra zregenerować inaczej niż poprzez wymianę wszystkich jego elementów wewnątrz obudowy na nowe, a to jest praktycznie niemożliwe. Tak naprawdę filtr poddaje się procesowi czyszczenia i udrażniania, a nie regeneracji.

Czyszczenie filtra DPF polega na wprowadzeniu do jego wnętrza środków chemicznych i użycia fal ultradźwiękowych, które rozbijają zanieczyszczenia. Chemia ma za zadanie wymyć je i usunąć z filtra. Czyszczenie filtra wymaga jego demontażu i użycia specjalnej maszyny. Taka metoda przywraca pełną drożność filtra, co w praktyce oznacza pełną jego sprawność z punktu widzenia użytkownika, natomiast nie odbudowuje jego struktury, więc filtr gorzej niż nowy oczyszcza spaliny z trujących związków.

Niektóre urządzenia wykorzystują do czyszczenia filtra DPF wyłącznie wody, ale o odpowiednio dobranej temperaturze oraz wpuszczonej do filtra pod odpowiednim ciśnieniem.

Przeciętna cena czyszczenia ultradźwiękowego i chemicznego filtra DPF to od ok. 300 do 500 zł w samochodach osobowych i odpowiednio do wielkości filtra więcej w autach użytkowych. Przykładowo tzw. regeneracja filtra do ciężarówki to koszt ok. 1000 zł. Mniej więcej 300-400 zł kosztuje wypalanie sadzy w trybie serwisowym. Drogo? W porównaniu z wymianą filtra - od 3000 zł do nawet ponad 10000 zł - niekoniecznie. Są jednak jeszcze tańsze metody, choć wymagają trochę pracy własnej.

Producenci chemii samochodowej od lat oferują środki, które można zastosować bez pomocy mechanika, choć trzeba mieć odpowiednie narzędzia i umiejętności, a także warunki. Niezbędny jest bowiem podnośnik lub kanał, a także klucz do odkręcenia czujnika ciśnienia przed filtrem.

Należy go wykręcić, a w miejsce montażu czujnika wprowadzić rurkę od puszki z preparatem i zaaplikować go wg instrukcji zamieszczonej na opakowaniu. Po wprowadzeniu chemii do filtra i zamontowaniu czujnika ciśnienia trzeba uruchomić auto i pozwolić mu popracować na wolnych obrotach.

Poza tego typu preparatami są też środku chemiczne dodawane do paliwa, które ułatwiają oczyszczanie filtra w naturalnym procesie wypalania sadzy. Czy to działa? Z reguły tak. Opinie są zadowalające, jeśli filtr nie jest nadmiernie zabrudzony, ale komputer silnika sygnalizuje jego zapchanie. Działa - niestety - tylko doraźnie, przez pewien czas, natomiast nie jest to alternatywa dla czyszczenia filtra w specjalnych maszynach czy tym bardziej dla wymiany filtra. Jednak jest to znacznie tańsze, bo środki chemiczne można kupić za 30-60 zł.