Polska w czołówce cen paliw. Głównie za sprawą podatków

Według najnowszego raportu Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN) Polska jest jednym z czołowych krajów Europy (w domyśle UE) pod względem niskich cen — zarówno benzyny, jak i oleju napędowego. Zobaczmy, jak to wygląda na tle innych państw.

Taniej benzynę zatankujemy tylko na Węgrzech, na Malcie i na Cyprze, niewiele drożej niż u nas jest w Bułgarii. Pozostałe państwa już znacząco od nas odbiegają. O jakiej skali mowa?

W Polsce w marcu średnio za Pb95 płaciliśmy 1,43 euro/litr. Węgrowie musieli wydać 1,28 euro. Tymczasem w ośmiu państwach Europy kierowcy tankowali za ponad 2 euro za litr — w tym najdrożej w Holandii, bo 2,33 euro. Do czołówki pod względem wysokich cen należą także Finlandia, Dania, Niemcy, Szwecja, Grecja, Portugalia i Francja.

Zupełnie inaczej wygląda to wtedy, kiedy popatrzymy na ceny netto. Pod tym względem z ceną 0,99 euro za litr jesteśmy w środku Europy. Najtaniej jest na Węgrzech (0,76 euro), a najdrożej w Niemczech (1,13 euro). Porównywalne ceny netto z naszymi mają zarówno kraje wschodnie, jak Estonia czy Łotwa, ale także zachodnie, jak Francja czy Belgia. Taniej netto benzyna kosztuje np. w Austrii, ale różnice są symboliczne. Realnie taniej jest, poza Węgrami, również na Chorwacji, w Słowenii, na Cyprze, Malcie czy Słowacji.

Powyższe rozbieżności wynikają – jak pisałem wcześniej – z niskich obciążeń podatkowych, zwłaszcza VAT-u, który mamy najniższy w Unii, ale i akcyzy (poniżej stawki nimimalnej w UE), którą niższą mają tylko Węgrzy.

Jeśli chodzi o VAT, to różnica pomiędzy Polską a pozostałymi państwami jest ogromna. U nas wynosi on 0,10 euro na litr paliwa, kiedy na Malcie, drugim państwie pod względem ceny, VAT jest to aż 0,22 euro. Podobny VAT jest na Cyprze (0,23 euro), ale już na Węgrzech, gdzie jest tańsze paliwo niż u nas, wynosi on 0,27 euro. Aż w 16 państwach Unii płaci się powyżej 0,30 euro, z czego w pięciu — powyżej 0,40 euro. Najwięcej płacą Duńczycy, Finowie i Szwedzi.

Akcyza to kolejne obciążenie, które u nas jest bardzo niskie. W litrze benzyny jest to u nas koszt 0,35 euro i tylko na Węgrzech jest mniej – 0,25 euro. Jak widzicie, jest to większe obciążenie niż VAT, stąd najtańsze paliwa u naszych południowych "bratanków". Jednak prawdziwym obciążeniem jest w państwach zachodnich.

Przykładowo Holendrzy płacą aż 0,83 euro podatku akcyzowego w litrze benzyny i jest to kwota zdecydowanie wyróżniająca się na tle innych państw. Finowie płacą 0,72 euro, Grecy 0,71 euro, a Francuzi 0,69 euro. W większości krajów Unii są to kwoty powyżej 0,40 euro.

Ciekawostką może być jeszcze fakt, że patrząc na cenę detaliczną oraz procentowy wskaźnik obciążeń, to cena benzyny bez podatku akcyzowego i VAT-u jest w Polsce najwyższa (procentowo, nie kwotowo).

Tylko w Polsce jest to blisko 70 proc. i jest to jedyny kraj, gdzie jest powyżej 60 proc. W drugiej pod tym względem Rumunii jest to równe 60 proc. Tam, gdzie paliwo jest w detalu drogie, procentowo bez podatków jest najtańsze, np. w Holandii, Finlandii, Szwecji czy Grecji jest to poniżej 50 proc. ceny, którą trzeba finalnie zapłacić na stacji.

W Polsce na cenę benzyny, oprócz ceny netto, akcyzy i VAT-u, składa się także opłata paliwowa, opłata emisyjna oraz oczywiście marża. I choć są to procentowo niewielkie składniki ceny końcowej, to wraz z wysoką ceną netto stanowią one dużą część ceny detalicznej bez akcyzy i VAT-u.

Podobnie jak w przypadku benzyny, również olej napędowy w Polsce jest detalicznie jednym z tańszych. Kosztuje 1,65 euro za litr, a najtaniej kupimy go na Węgrzech – 1,39 euro/litr. Taniej niż u nas jest też w Bułgarii i na Słowenii. Zbliżone do naszych, choć trochę wyższe ceny mają Słowacy i Chorwaci. Niewiele wyższe są na Malcie, Cyprze i w Rumunii (jeszcze poniżej 1,8 euro).

Zdecydowanie najdroższy ON jest w Szwecji (2,51 euro), która wyróżnia się na tle innych państw. Przykładowo, już w sąsiadującej Finlandii kosztuje 2,22 euro, a powyżej 2 euro także w Holandii, Niemczech, Danii i Francji.

Niestety, w Polsce ceny netto oleju napędowego należą do jednych z najwyższych. Płacimy 1,21 euro za litr, podobnie jak mieszkańcy Luxemburga czy Estonii. Taniej kupują np. Austriacy, Grecy, Belgowie, Włosi, Francuzi czy Hiszpanie. Najwięcej płacą Szwedzi (1,56 euro), a najmniej Słoweńcy 0,86 euro. Minimalnie więcej płacą Węgrowie. Poniżej 1 euro jest także w Bułgarii, Chorwacji i Słowacji.

Również, podobnie jak w przypadku benzyny, dodatkowe opłaty za olej napędowy mamy nieduże w porównaniu z innymi państwami. Tylko w Polsce i na Węgrzech akcyza jest niższa niż minimum w Unii Europejskiej wynoszące 0,33 euro na litr. O ile jednak my płacimy jej 0,33 euro w litrze, o tyle Węgrowie już tylko 0,23 euro. Najwięcej akcyzy płacą Francuzi (0,61 euro) czy drudzy pod tym względem Holendrzy (0,54). Powyżej 0,5 euro płacą jeszcze tylko Finowie, ale powyżej 0,40 euro płaci się w 13 państwach.

VAT oczywiście mamy najniższy, na poziomie 0,12 euro. Drudzy są Bułgarzy ze stawką 0,25 euro, a w 18 państwach UE płaci się powyżej 0,30 euro. Rekordzistami są Szwedzi, którzy płacą 0,50 euro, podczas gdy już Finowie czy Duńczycy 0,43 euro.

Mimo to Polska przoduje w procentowym udziale ceny paliwa bez podatków (akcyzy i VAT-u) - to ok. 73 proc. całej ceny detalicznej oleju napędowego. W większości państw wskaźnik ten oscyluje wokół 60 proc., a najniższe wskaźniki są we Francji, na Słowenii i Chorwacji.

Tak duży wskaźnik wynika z większych obciążeń ceny tego paliwa np. opłatą paliwową, która wynosi aż 5 proc., kiedy w przypadku benzyny jest to 2 proc. Opłata emisyjna jest na tym samym poziomie, ale marża w marcu przeciętnie wynosiła 0 proc.

Przejdźmy teraz na naszą walutę i skupmy się na Polsce. Tu najlepiej wszystko zobrazuje tabela.