Sprawdzanie numeru VIN. Obowiązek kupującego, który się bagatelizuje

Numer VIN to indywidualny, przypisany do konkretnego egzemplarza numer pozwalający go zidentyfikować. Jest niczym numer PESEL przypisywany do konkretnej osoby – numer VIN nie może się powtórzyć, choć w praktyce są znane przypadki kilku pojazdów z tym samym VIN-em.

VIN jest nadawany przez producenta w fabryce podczas procesu produkcji zgodnie z przyjętymi w 1981 roku standardami światowymi. Wcześniej każdy producent miał własną metodologię znakowania pojazdów.

Obecnie numer, a konkretnie kod, składa się z 17 znaków, zarówno cyfr jak i liter. Jest podzielony na sekcje, które zawierają identyfikację producenta (sekcja VMI), cechy danego egzemplarza (sekcja VDS), rok modelowy, miejsce produkcji oraz kolejny numer (sekcja VIS).

Sekcja VMI identyfikuje producenta i jego pochodzenie (kraj). To, a także oznaczenie rocznika (kod modelowy) są standardowe na całym świecie, choć różnie oznaczane, ale w sekcji określającej cechy pojazdu są już indywidualne cechy danego egzemplarza, które dają bardziej szczegółowe informacje. Niestety one są często "wiedzą tajemną".

Tu na chwilę obecną brakuje jeszcze standardów, ale generalnie nie ma większych problemów ze znalezieniem numeru VIN jeżeli zna się obszary, w których należy szukać. W przypadku aut osobowych są to przegroda czołowa, nadkole lub podłoga w okolicy prawego fotela. Natomiast w autach zbudowanych na ramie nośnej często miejscem tym jest rama.

Jeżeli nie znajdziecie w tych obszarach, należy szukać ogólnie pod maską, pod dywanikami z przodu lub na podłodze bagażnika. Numer VIN jest wytłoczony bezpośrednio na nadwoziu i na tabliczce znamionowej (również w formie naklejki), przytwierdzonej na stałe do nadwozia.

Coraz częstszą praktyką jest umieszczanie VIN tuż za szybą, w miejscu łączenia się szyby czołowej z nadwoziem, w niewielkim okienku. Miejsc i sposobów umieszczania numeru VIN w konkretnym samochodzie jest kilka, by zapowiedz manipulacjom w tym obszarze.

Po numerze VIN w zasadzie da się zidentyfikować pojazd, uzyskując jednocześnie cenne na jego temat informacje. Pomijamy tu kraj pochodzenia czy rok modelowy, gdyż są to informacje podstawowe, ale mogą to być również kody oznaczające wyposażenie auta, wersję nadwozia i silnika, a także bardzo ważne – po której stronie powinna być kierownica!

Niestety nie zawsze jest tak łatwo, jak mogłoby się wydawać. W wielu przypadkach rozkodowanie numeru VIN wymaga użycia indywidualnego dla danej marki dekodera lub udania się do serwisu autoryzowanego.

A zatem numer VIN można rozkodować na dwa sposoby: według standardów światowych (informacje podstawowe) lub według standardów producenta (informacje szczegółowe).

W internecie aż się roi od różnego rodzaju dekoderów VIN, w tym płatnych. Wiele z nich ma zapewniać dokładne sprawdzenie nie tylko specyfikacji pojazdu, ale również jego historii wypadkowej czy serwisowej. Niestety prawda jest zwykle bolesna, bo wszystko wygląda dobrze tylko w teorii.

Często informacje są rozbieżne pomiędzy dekoderami VIN, a nierzadko również rozbieżne z rzeczywistością. Co gorsza, niektóre internetowe bazy udostępniają nawet wycenę samochodu po numerze VIN, co jest kompletnym nieporozumieniem. Gdzie zatem szukać tych informacji?

To zależy czego szukacie. Jeżeli chcecie poznać specyfikację auta, nie powinno być problemem odnalezienie właściwego dla danej marki dekodera na forum internetowym poświęconym właśnie tej marce.

Natomiast chcąc poznać jego historię, niestety muszę Was rozczarować – to generalnie nie działa, a jeżeli są jakieś informacje, to są zwykle niespójne.

Internetowe dekodery nie mają dostępu do baz danych, na podstawie których można takie informacje pozyskać, zwłaszcza z firm ubezpieczeniowych. Owszem, w niektórych przypadkach można dowiedzieć się o wypadku lub kolizji, ale historię serwisową poznacie tylko w ASO.

Pobieżną historię pojazdu sprawdzicie po numerze VIN na rządowej stronie historiapojazdu.gov.pl. Jednak poza numerem VIN, należy uzupełnić informacje o dacie pierwszej rejestracji i wpisać numer rejestracyjny.

Otrzymujemy tu informacje o dacie rejestracji w kraju, datach przeglądów technicznych, przebiegu (jeżeli był wpisany) czy wpisie na temat instalacji gazowej. Ponadto dowiadujemy się o podstawowych danych technicznych samochodu.

Przyjrzyjmy się teraz przykładowym numerom VIN samochodów oraz informacjom, jakie można dzięki nim uzyskać. Pierwszy sposób sprawdzenia numeru VIN to stosowanie się do podstawowych zasad rozkodowania numeru dla danego producenta, mówiąc wprost, jest to nic innego jak jego odczytanie.

WVWZZZ3CZAPXXXXXX

• WVW – samochód osobowy marki Volkswagen VW AG (inne oznaczenie dla VW America)
• ZZZ – te znaki to tylko znaki wypełniające, nic nie mówią
• 3C – kod modelu, w tym przypadku Passat od 2005 r.
• Z – kolejny znak wypełniający
• A – rocznik 2010
• P – zakład produkcyjny, w tym przypadku Mosel w Niemczech
• XXXXXX – kolejny numer nadwozia

Dla samochodów innych marek, znaki i zawartość informacji mogą być inne. Dla porównania, teraz informacje pozyskane z dekodera VIN dla danej marki samochodu. Tu jednak nie wiemy, na podstawie których znaków przypisywane są poszczególne cechy pojazdu.

SARRJSLPNXMXXXXXX

• model: MG Rover, Rover 75 i MG ZT
• silnik: wolnossący
• rodzaj nadwozia: sedan
• dwa wałki rozrządu przypadające na jeden rząd cylindrów
• klasa wyposażenia 3.1
• kierownica po lewej stronie
• pojemność silnika 1800 cc
• silnik 4-cylindrowy rzędowy
• wielopunktowy wtrysk paliwa
• benzyna
• silnik o podwyższonej wydajności
• silnik serii K
• manualna skrzynia biegów
• pięć biegów
• silnik 16-zaworowy
• rok modelowy
• numer seryjny

A teraz informacje pozyskane z bazy historiapojazdu.gov.pl:

• DAEWOO, MATIZ 0,8 KAT
• samochód osobowy, hatchback

• Rok produkcji: 2000
• VIN: SUPMF484DYWXXXXXX
• Polisa OC: aktualna
• Badanie techniczne: aktualne
• Ostatni zarejestrowany stan licznika: 56 429 km
• Status rejestracji: zarejestrowany

• Pojemność silnika: 796 cm³
• Moc silnika: 37 kW
• Paliwo: benzyna
• Liczba miejsc ogółem: 5
• Liczba miejsc siedzących: 5
• Masa własna pojazdu: 835 kg
• Dopuszczalna masa całkowita: 1210 kg
• Liczba osi: 2
• Data wydania aktualnego dowodu rejestracyjnego: 07.08.2013
• Data wydania karty pojazdu: 21.02.2000

• Pierwsza rejestracja w Polsce: 27.03.2000
• Pierwszy właściciel w Polsce: 27.03.2000
• Właściciel: osoba fizyczna
• Województwo, w którym pojazd zarejestrowano: mazowieckie
• 25.03.2011: Badanie techniczne (ważne do 25.03.2012)
• 26.03.2012: Badanie techniczne (ważne do 26.03.2013)
• 27.07.2013: Zmiana właściciela
• Właściciel: osoba fizyczna
• Województwo, w którym pojazd zarejestrowano: mazowieckie
• Dodanie współwłaściciela: osoba fizyczna
• 21.03.2014: Badanie techniczne (ważne do 21.03.2015)
• Ostatni zarejestrowany stan licznika: 51 486 km
• 21.03.2015: Badanie techniczne (ważne do 21.03.2016)
• Ostatni zarejestrowany stan licznika: 56 429 km

Warto wyjaśnić, że brak informacji o wcześniejszych przeglądach technicznych wynika z braku takich informacji w bazie CEP, a nie z powodu braku przeglądów. Jak zatem widać, warto skorzystać ze wszystkich sposobów identyfikacji pojazdu za pomocą numeru VIN, pod warunkiem, że dwa pierwsze są sprawdzone.

Znane są przypadki, że ktoś zmieniał numer VIN w jakimś niecnym celu. Dlatego sprawdzanie tego numeru podczas zakupu samochodu jest konieczne, niezależnie od dobrych intencji sprzedającego. Nawet nie z zasady ograniczonego zaufania do osoby, ale ogólnie do prawa w Polsce, które potrafi postawić nowego nabywcę w sytuacji nie do rozwiązania.

Pamiętajcie, by numer VIN sprawdzać w kilku miejscach, najlepiej we wszystkich, w których jest widoczny i co więcej, również w przynajmniej jednej bazie danych lub dekoderze VIN.

Jeżeli numer jest zafałszowany, to nie pojawi się żaden wynik i to już powinno wzbudzić czujność. Obecnie wielkim zaniedbaniem byłoby nie skorzystać z historiapojazdu.gov.pl względem samochodu zarejestrowanego w Polsce.

Oczywiście można pójść o krok dalej i sprawdzić na przykład zgodność ukrytych w numerze VIN informacji ze stanem faktycznym, jednak nie zawsze takie informacje z numeru da się wyciągnąć.

Nie powinno być natomiast problemu z uzyskaniem dokładnej specyfikacji w autoryzowanym serwisie, ale tu może być potrzebna nie tylko zgoda właściciela i dokument, ale również i sam właściciel we własnej osobie.