Batmobile z filmów, seriali i...teatru

Po raz pierwszy postać Batmana pojawiła się w 1939 roku, na łamach zeszytu Detective Comics nr 27. Pod maską nietoperza kryje się miliarder Bruce Wayne, którego do walki z przestępczością na ulicach Gotham City popchnęły pobudki osobiste, trauma sięgająca dzieciństwa. Rodzice przyszłego Batmana zostali zamordowani na oczach syna w napadzie rabunkowym.

Człowiek-nietoperz nie posiada żadnych super mocy. Jest za to szefem wielkiej korporacji i dysponuje ogromnymi funduszami, które przeznacza na wszelkiego typu bat-gadżety. Największa część budżetu idzie zapewne na pojazdy. Jeden z nich, Batmobil, stał się ikoną popkultury.

Jak wylicza portal BatmobileHistory.com, na kartach komiksów, w serialach i filmach, pojawiło się ponad 100 różnych samochodów człowieka-nietoperza. Portal Centives.com pokusił się nawet o wyliczenie, ile tego typu pojazdy mogłyby w rzeczywistości kosztować.

Wbrew pozorom, nie jest to takie trudne, bowiem rysownicy komiksów często opierali swe wizje na bazie prawdziwych aut. Wśród nich znalazły się: Lamborghini Reventon, Jaguar E-Type i liczne generacje Chevroleta Corvette. Centives wyliczył, że przeciętna cena batmobila to 214 700 dolarów. Najdroższy byłby model oparty o Mercedesa CLK GTR, który mógłby kosztować 1,8 mln dolarów. Najtańszy byłby Studebaker z lat 50., w przeliczeniu na dzisiejszą walutę warty 13 604 dolary.

W związku z tym, że w Polsce właśnie zadebiutował "Mroczny Rycerz Powstaje", w opisie historii batmobilu skupimy uwagę na autach z seriali i filmów kinowych.

Pierwsze auto, które nosiło nazwę "Batmobile", zadebiutowało w 1941 roku. Do dziś trwają spory czy pojazd był stylizowany na modelu Graham Paige Sharknose czy Cordzie 812. Ten drugi, jak na swoje czasy, był autem bardzo nowoczesnym, z chowanymi w błotnikach reflektorami, niezależnym przednim zawieszeniem i silnikiem V8 o mocy 185 KM. Batmobil miał wściekle czerwony kolor, a na masce - mały znaczek nietoperza.

Również w pierwszych serialach o człowieku-nietoperzu, ("Batman" z 1943 roku i późniejszy o 6 lat "Batman i Robin") Bruce Wayne korzysta z normalnych samochodów prosto z salonu. Powód był prosty – mały budżet. W tym samym czasie autorzy komiksów eksperymentowali z wyglądem Batmobilu, zmieniając jego kolor na czarny lub niebieski i dodając wielką głowę nietoperza w miejscu atrapy chłodnicy.

Serialowych twórców nie było stać na przerabianie aut, korzystali więc z najpierw z Cadillaca rocznik 1939, a następnie z modelu Mercury Convertible z 1949 roku. Zarówno w "Batmanie", jak i "Batmanie i Robinie" używano tego samego chwytu. Kiedy auto miało opuszczony dach, wiadomo było, że będzie nim jechał Bruce Wayne. Gdy dach był założony, auto zamieniało się w Batmobil.

Pierwszym batmobilem z prawdziwego zdarzenia w obrazie z żywymi aktorami, był egzemplarz z serialu "Batman". Był one emitowany w latach 1966-1968, a w rolę tytułową wcielał się Adam West. Serial zdobył bardzo dużą popularność, doczekał się pełnometrażowej adaptacji. Dziś jego kampowa stylistyka śmieszy, ale pojazd z "Batmana" wciąż jest uważany za jeden z najlepszych w historii człowieka-nietoperza.

Batmobil bazuje na Lincolnie Futura, koncepcie z 1955 roku zaprojektowanym i zbudowanym przez Ghia. Ford zapłacił za prototyp 250 000 dolarów. Auto przewinęło się przez kilka programów telewizyjnych, aż trafiło w ręce George'a Barrisa, który często konstruował pojazdy dostosowane do potrzeb kręcenia filmów.

Barris dostał zlecenie na batmobil zaledwie trzy tygodnie przez startem zdjęć. Miał za mało czasu na budowanie auta od podstaw, przerobił więc Futurę. Na początku z samochodem było mnóstwo problemów. Wiek dawał znać o sobie.

W przerobionej Futurze padał akumulator, przegrzewał się silnik, wybuchały opony. W końcu motor został wymieniony na jednostkę 6,4 V8 z Forda Galaxie. Filmowy samochód został też wyposażony w rakietowy dopalacz, który stał się kanonicznym elementem wszystkich kolejnych batmobili. Auto miało też spadochrony pomagające w hamowaniu, które naprawdę działały.

Auto z "Batmana" miało 5,8  długości, 2,3 m szerokości i 1,2 m wysokości. Batmobil miał imponujące płetwy o długości 2,1 m. Szyba, przynajmniej w rzeczywistości serialowej, była kuloodporna. Na bogatej liści gadżetów znalazły się m.in. bat-pasy bezpieczeństwa i bat-schowek na rękawiczki. Nie brakowało również bardziej przydatnych urządzeń: bat-lasera, bat-radaru, bat-telewizora, bat-promienia otwierającego drzwi sygnałem, bat-magnesu czy wreszcie bat-zooki (chyba nie trzeba tłumaczyć).

Chyba najbardziej znanym batmobilem jest ten z dwóch filmów Tima Burtona: "Batman" (1989 rok) oraz "Batman Returns" (1992). Samochód zbudował Anton Furst, który był równocześnie scenografem w "Batmanie". Za swoją pracę został uhonorowany Oscarem.

Do obrazów Burtona zbudowano w sumie trzy egzemplarze batmobilu. Wiadomo, że za bazę do pierwszego z nich posłużyły dwa Chevrolety Impala, najpewniej jeszcze z lat 60. Druga sztuka powstała w oparciu o model Oldsmobile Cutlass. Samochód, za którego sterami siadał Michael Keaton, zawdzięczał charakterystyczny wygląd m.in. częściom z samolotu Harrier oraz lotniczego silnika Rolls-Royce. Reflektory pochodziły z Hondy Civic, tylne światła były z Ferrari. Wlew paliwa został wzięty z londyńskiego autobusu. Batmobil miał 6,6 m długości  i 2,4 m szerokości.

Do napędu nietoperzowego auta służył motor Chevroleta V8 5,7 l. Odrzutowy napęd pojazdu naprawdę działał, ale spalał paliwo w ciągu 15 sekund. Według rzeczywistości z filmów Burtona, batmobil przyspieszał do setki w 3,7 s i mógł się rozpędzić do 530 km/h.

W grupie bat-gadżetów znalazły się karabiny maszynowe, sterowanie głosowe, haki pozwalające pokonywać ciasne zakręty, wyrzutnie smaru i dymu czy pancerny kokon.

Na fali popularności filmów Burtona powstał "Batman: The Animated Series". Animowany serial jest przez wielu uważany za najwierniejszą interpretację losów "gacka".

Obraz jest utrzymany w stylu dark noir, ale widać też wpływy burtonowskiej, gotyckiej stylistyki. Batmobil przypomina filmowy pojazd, ma równie długą maskę i kokpit niczym w myśliwcu, a także silnik odrzutowy. Nie on jest jednak głównym źródłem napędu, a potężny motor spalinowy.

Gadżety są podobne do tych z "Batman" i "Batman Returns". Mamy więc metalowy kokon, wyrzutnie haków, dymu i smaru. Do tego dochodzą rozpylacz gazu łzawiącego i ostrza mogące przebijać opony w innych pojazdach.

W odcinku "The Mechanic" można obejrzeć stary batmobil, żywcem wyjęty z komiksów  Boba Kane'a i Billa Fingera z lat 40.

"Dark Knight Returns" z 1986 roku przyczynił się do zmiany wizerunku komiksu, postrzeganego przez lata jako rozrywka dla pryszczatych nastolatków. Mroczna, brutalna i realistyczna powieść graficzna Franka Millera to dzieło, na którego łamach pojawił się jeden z najbardziej nietypowych batmobili. Pojazd Batmana wygląda jak wielki czołg rodem ze świata Warhammer 40 000.

Potężny batmobil ma wyrzutnie gumowych kul oraz stację medyczną z łóżkiem, które zachowuje stałą pozycję niezależnie od wertepów i wstrząsów.

Dlaczego komiksowy pojazd Mrocznego Rycerza trafił do zestawienia filmowych pojazdów? Ano dlatego, że pojawił się w "Batman: The Animated Series". W jednym z odcinków twórcy oddali hołd "Dark Knight Returns", przedstawiając scenę z gackowym czołgiem. Co więcej, jesienią odbędzie się premiera pełnometrażowego filmu animowanego, będącego adaptacją kultowego komiksu Millera.

Filmową schedę po Timie Burtonie przejął Joel Schumacher. W "Batman Forever" (1995) pojawił się też całkiem nowy batmobil, który został zaprojektowany przez Barbarę Ling. Jej pojazd miał organiczną formę, auto wyglądało, jakby miało skrzydła i żebra. Autorka nie kryła, że inspirowała się pracami H. R. Gigera, który stworzył Obcego. "Wnętrzności" samochodu Batmana były podświetlone na niebiesko.

Batmobil miał 7,62 m długości, 2,4 m szerokości i 3,2 m wysokości (licząc skrzydła). Do jego napędu służył silnik Chevroleta - V8 350 ZZ3. Teoretycznie przy użyciu dopalacza nietoperz na kołach mógł rozwinąć prędkość 530 km/h. Powstały dwa egzemplarze, jeden służył do ujęć kaskaderskich.

Samochód Batmana miał kamerę pozwalającą obserwować, co się dzieje z tyłu. Wszystkie cztery koła mogły się obracać równocześnie o 90 stopni, dzięki czemu auto mogło przemieszczać się w bok niczym wózek z zakupami. Dzięki kombinacji użycia dopalacza i lin z hakami, pojazd stworzony przez Ling i firmę TFX mógł wspinać się po ścianach budynków.

"Batman & Robin" był drugim filmem o losach Bruce'a Wayne'a wyreżyserowanym przez Schumachera. Produkcja zebrała fatalne recenzje i była wyszydzana za styl. George Clooney i Chris O'Donnell, czyli Batman i Robin, nosili stroje z pamiętnymi bat-sutkami. Batmobil był za to imponujący.

Za jego stworzenie znów opowiadali spece od efektów specjalny z TFX oraz Barbara Ling. Tym razem autorka czerpała inspirację z wyścigowych aut z lat 50., m.in. Jaguara D-Type. Roadster miał tylko jedno miejsce siedzące, ale jego długość przekraczała 9 metrów!

Auto było jeszcze bardziej podświetlone. Przez wcięcie z przodu można było obserwować pracę turbiny silnika. Goodyear przygotował dla batmobilu specjalne opony, z bieżnikiem w kształcie symbolu Mrocznego Rycerza. Filmowa specyfikacja mówi, że batmobil mógł rozwinąć prędkość 350 km/h, a po użyciu dopalacza – 530 km/h. W rzeczywistości pojazd rozpędzał się do 220 km/h.

Christopher Nolan, reżyser najnowszych filmów o Mrocznym Rycerzu, rozpoczął pracę nad batmobilem jeszcze przed ukończeniem scenariusza do pierwszego obrazu ze swojej trylogii – "Batman Begins" z 2005 roku.

Nolan chciał żeby pojazd człowieka-nietoprza był połączeniem Lamborghini z Humvee. Reżyser, wraz ze scenografem Nathanem Crowley'em, sam tworzył kolejne modele pojazdu w przydomowym garażu.

Samochód został zbudowany od podstaw pod okiem dwóch inżynierów i specjalistów od efektów specjalnych: Chrisa Corboulda i Andrew Smitha. Batmobil jest napędzany silnikiem V8 GM o pojemności 5,7 l. Motor rozwija moc ponad 500 KM. Dzięki temu maszyna rozpędza się (naprawdę, nie tylko w filmie) od 0 do 100 km/h w 5 s i może osiągnąć maksymalną prędkość ok. 170 km/h. Trzeba pamiętać, że Tumbler waży 2,5 tony. Dopalacz jest zasilany propanem.

Samochód otrzymał nazwę Tumbler, czyli ekwilibrysta, akrobata. W "Batman Begins" jest pojazdem stworzonym przez Wayne Enterprises na potrzeby wojska, który miał pomagać przy budowie tymczasowych mostów przeskakując z kablami przez rzekę. W całej trylogii ani razu Tumbler nie zostaje nazwany batmobilem.

Tumler jest wyposażony w klapy pomagające przy skokach i gwałtownym hamowaniu, działka, wyrzutnię rakiet oraz małe ładunki wybuchowe, które mogą zatrzymać pościg. Ma też tryb cichego poruszania się (stealth) i może być sterowany automatycznie, za pomocą głosu. W niebezpiecznych sytuacjach, kierowca może prowadzić pojazd z pozycji leżącej, chowając się głębiej w opancerzoną część Tumblera.

Jak mogliśmy zobaczyć w filmie "Mroczny Rycerz" z 2008 roku, w konstrukcję batmobilu jest wpisany Batpod, awaryjny motocykl sterowany przy pomocy ramion.

Tylko na potrzeby pierwszego obrazu Nolana zbudowano cztery egzemplarze auta i dwa w skali 1/3.

Najnowszy pojazd Mrocznego Rycerze nie został zbudowany na potrzeby serialu czy filmu, a widowiska teatralnego "Batman Live". Za projekt batmobilu odpowiada Gordon Murray, ten sam, który stworzył McLarena F1, niegdyś najszybszy samochód świata.

Murray wykorzystał swoje doświadczenie z konstruowania bolidów Formuły 1, co widać po kształcie karoserii wykonanej z włókna węglowego. Jego batmobil jest ekologiczny, ma napęd elektryczny i jest zasilany wodorem.

Pod koniec tego roku odbędzie się premiera filmu dokumentalnego "The Batmobile". Jak nietrudno się domyślić, będzie on opowiadał o historii pojazdu człowieka-nietoperza. Na potrzeby obrazu, twórcy przeprowadzili wywiady z twórcami poszczególnych modeli (np. Barrisa), reżyserami filmów o Batmanie (Burtonem, Schumacherem i Nolanem) i odtwórcami głównych ról (Adamem Westem, Christianem Bale).

Zwiastun dokumentu możecie obejrzeć poniżej.

Źródło: BatmobileHistory • Chickslovethecar • Batman Live • BatmanWikia • Centives