Podział typów nadwozi samochodu - cz. 2: czym jest fastback, a czym coupé?

Jedną z istotniejszych grup jest grupa samochodów sportowo-rekreacyjnych. Obejmuje ona wszystkie auta z nadwoziem otwartym oraz auta typu coupé.

Popularny kabriolet to auto z nadwoziem otwartym, które nie ma stałego dachu. Zazwyczaj jednak producenci stosują składany dach, który przybiera formę materiałową (tzw. soft top) lub formę stalową (tzw. hard top). Dach może być zarówno zdejmowany i zostawiany w garażu, jak i składany i przechowywany w bagażniku w stanie gotowym do ewentualnego założenia.

Dodatkowe cechy nadwozia kabrioletu to otwierane okna boczne, brak pionowego słupka typu B oraz ram przy górnej krawędzi nadwozia. Jedyną ramą jest krawędź przedniej szyby. Kabriolet najczęściej ma dwoje drzwi, jednak zdarzają się także kabriolety 4-drzwiowe. Tego typu auta służyły zazwyczaj do przewozu ważnych osobistości. Obecnie tradycję czterodrzwiowych kabrioletów planuje odnowić Mercedes w nowej wersji Klasy S.

Nadwozie otwarte nie ma żadnego technicznego uzasadnienia. Jest niedoskonałe aerodynamicznie, wymaga długotrwałej fazy projektowej i dopracowania montażu. Jego niepodważalną zaletą jest jedynie wrażenie obcowania z przyrodą i wiatr we włosach.

Jedną z podgrup kabrioletów są tzw. roadstery, czyli kabriolety na bazie aut sportowych. Ich nadwozia wyróżniają się długim przodem i krótkim tyłem. Często kabina pasażerska zaczyna się dopiero w połowie pojazdu. Wyróżnikiem jest też to, że dach jest zazwyczaj montowany do karoserii, a nie z nią związany.

Nadwozie tego typu to 2-, 3- lub 4-drzwiowy samochód z wydzielonym bagażnikiem oraz wyraźnie i charakterystycznie opadającą z tyłu linią dachu. Ma to nadać autu sportowy charakter, ponieważ tego typu nadwozie mają zazwyczaj samochody usportowione. Typowe wozy o takim nadwoziu to Porsche 911 czy Mazda RX8.

Takie nadwozie charakteryzuje się bardziej opływową i płaską stylizacją niż inne wersje nadwoziowe. Priorytetami w projektowaniu są ładny wygląd i osiągi konstrukcji. Tego typu karoserie rysuje się głównie z myślą o pasażerach przednich siedzeń. Miejsca w drugim rzędzie, o ile istnieją, nie są zwykle zbyt komfortowe ze względu na nisko opadający dach.

Te jakże popularne samochody należą do grupy aut terenowo-rekreacyjnych. Łączą wiele cech vana jako samochodu rodzinnego oraz pojazdu terenowego. Ich wyróżnikiem jest większy prześwit niż dla aut osobowych. Nadwozie najczęściej przypomina zwykłego hatchbacka. Nie oznacza to jednak, że na nim bazuje. Zazwyczaj SUV-y to odrębne konstrukcje.

Ciekawie wygląda sprawa samochodów terenowych. Otóż według klasyfikacji Samaru wszystkie samochody terenowe mogą być klasyfikowane jako SUV-y, ale nie wszystkie SUV-y mogą być klasyfikowane jako terenowe. Wynika to z tego, że właściwości terenowe nawet konkurujących ze sobą modeli mogą się znacznie różnić. Przykładowo, zarówno Toyota Land Cruiser, jak i BMW X6 są SUV-ami, ale tylko Toyota jest autem terenowym.

Niekiedy wyróżnia się jeszcze podgrupę tzw. crossoverów, które są czymś pomiędzy SUV-em a samochodem osobowym. Jednym z takich aut jest np. Mitsubishi Outlander. Coraz częściej w tego typu konstrukcjach stosuje się napęd 4x4 jako opcjonalny.

W poprzedniej części opisywałem już hatchbacka. Istnieje pokrewny rodzaj nadwozia, zbliżony do niego konstrukcyjnie. Liftback ma bardziej pochyloną szybę (kąt około 45 stopni), często z uwypuklonym tyłem bagażnika, czym optycznie przypomina nieco sedana. Ma też zbliżoną pojemność bagażnika do sedana. Co ważne, tylna szyba otwierana jest razem z klapą bagażnika. Nadwozie tego typu ma troje lub pięcioro drzwi.

Liftback jest na niektórych rynkach określeniem tożsamym z hatchbackiem. To pierwsze stosuje się jednak do aut wyższych klas. Pomimo tego nadwozie typu liftback często mylone jest z sedanem. Często odróżnia się od niego jedynie podnoszoną tylną szybą. Tak jest m.in. w Oplu Vectrze B, Fordzie Mondeo III generacji.

Coraz częściej producenci wytwarzają auta, w których klapa bagażnika podnosi się na kilka sposobów. Tak jest np. w II generacji Škody Superb, w której można otworzyć albo samą klapę bagażnika (jak w sedanie), albo klapę wraz z szybą (jak w liftbacku). Zdecydowanie utrudnia to klasyfikację.

To rzadko współcześnie spotykane nadwozie występuje zazwyczaj jako 2- lub 4-drzwiowe. Jest to nadwozie zamknięte. Co charakterystyczne, nadwozie to ma nieruchome tylne okno, pod którym znajduje się klapa tylnej części nadwozia. Pokrywa oraz tylna szyba opadają łagodnym kątem w stronę tylnych świateł.

Różnicą w stosunku do innych nadwozi jest odseparowanie klapy tylnej od tylnej szyby. Nadwozie to przewidziano głównie do budowy aut sportowych. Cechuje je duża dynamika stylizacji. Typowym dwudrzwiowym fastbackiem są np. Volkswagen Garbus czy Audi 100 Coupe. Z kolei jednym z ciekawszych fastbacków czterodrzwiowych jest Citroën CX. Wiele tego typu konstrukcji powstało w latach 60. i 70. w Stanach Zjednoczonych (np. Ford Mustang).

Klasyfikacja auta jako samochodu z nadwoziem tego typu wydaje się dość prosta. Cechuje je obecność skrzyni ładunkowej za kabiną pasażerską. Co prawda obecnie większość skrzyń jest maskowanych przy użyciu nadbudów, jednak pick-upa wciąż z łatwością można rozpoznać.

Jakie mogą być rodzaje kabiny? Pierwszy to 2-drzwiowa, 3-osobowa, tzw. single cab. Drugi to kabina powiększona (extra cab), niekiedy z półdrzwiami uchylanymi pod wiatr oraz z niewygodną ławeczką dla dodatkowych pasażerów. Najbardziej popularna jest jednak kabina podwójna (double cab), która jest 4-, 5- albo nawet 6-osobowa. Co wyróżniające, zazwyczaj kabina pasażerska jest trwale oddzielona od części bagażowej.

Nadwozie to największą popularnością cieszy się za wielką wodą, gdzie jest jednym z najchętniej kupowanych już ponad pół wieku. Do Polski moda na pick-upy przyszła za sprawą korzystnych ulg podatkowych. Warto jednak pamiętać, że nadwozie tego typu powstaje na ramie i nie jest samonośne. Podwyższa to dzielność terenową, ale powiększa również masę i zmniejsza komfort jazdy.