Prowadzenie po spożyciu alkoholu. Polacy nie wiedzą, kiedy można wsiąść za kierownicę

Co Polacy wiedzą o regułach dotyczących jazdy po spożyciu alkoholu? Wydaje się, że nie powinni mieć z tym żadnego problemu, bo przecież zasady nie zmieniły się od lat. Przeprowadzone dla Autokult.pl badanie opinii publicznej Ariadna pokazuje, że prawidłowej odpowiedzi na pytanie o dopuszczalny limit alkoholu we krwi kierowcy - 0,2 prom. - udzieliło 66 proc. ankietowanych. 20 proc. z nich uważało, że limit wynosi 0,0 prom., 7 proc. wskazało na 0,5 prom., a 1 proc. na 0,7 prom. 6 proc. ankietowanych nie potrafiło udzielić odpowiedzi na to pytanie.

Ankietowani odpowiedzieli także na pytania szczegółowe, dotyczące czasu po spożyciu alkoholu potrzebnego do osiągnięcia jego stężenia we krwi niższego niż dopuszczalne przez prawo 0,2 prom. W szacowaniu czasu posłużyłem się wirtualnym alkomatem Autocentrum.pl oraz innymi kalkulatorami tego typu dostępnymi w internecie. Do hipotetycznych obliczeń przyjąłem, że mężczyzna mierzy 1,8 m i waży 80 kg, kobieta zaś 1,65 m i 60 kg. Porcja alkoholu, o której mowa, spożywana jest w ciągu godziny wraz ze skromnym posiłkiem.

W scharakteryzowanych powyżej warunkach wypicie jednego kieliszka (175 ml) wina w przypadku kobiety zaowocuje stężeniem alkoholu we krwi wynoszącym 0,33 prom. U mężczyzny maksymalnie będzie to 0,26 prom. By mieć graniczące z pewnością przekonanie o swojej zdatności do prowadzenia, należy odczekać 1 godz. i 15 min. dla mężczyzny oraz 1 godz. i 30 min. dla kobiety. Jak odpowiadali ankietowani?

Właściwy czas trzeźwienia wskazało 46 proc. ankietowanych. Według 12 proc. ankietowanych wystarczający czas to odpowiednio 45 minut i 1 godzina. Dla 4 proc. zapytanych wystarcza 20 minut w przypadku mężczyzny i 45 w przypadku kobiety. 3 proc. zapytanych twierdziło, że mężczyzna od razu może wsiąść za kierownicę, a kobieta musi poczekać 30 minut. Znacznie więcej kłopotów mieli ankietowani z odpowiedzią na kolejne pytanie.

Wypicie dwóch piw w przypadku mężczyzny może prowadzić do stężenia alkoholu we krwi bliskiego 0,7 prom. W przypadku kobiety stężenie to wyniesie nawet 1,1 prom. Czas powrotu do stanu, w którym można usiąść za kierownicą samochodu, wyniesie 4 godz. i 50 min. dla mężczyzny oraz 5 godz. i 45 min. dla kobiety.

W tym wypadku właściwej odpowiedzi udzieliło 18 proc. ankietowanych. Co jednak ciekawe, dłuższy czas (6 godzin oraz 7 godz. i 15 min.) wskazało aż 28 proc. zapytanych. Według 11 proc. ankietowanych właściwy czas to 3 godz. i 30 min. dla mężczyzny i 6 godz. i 40 min. dla kobiety, a 9 proc ankietowanych sądziło, że mężczyźnie wystarczą 2 godz. i 15 min., a kobiecie 3 godziny.

W trzecim scenariuszu, zakładającym wypicie trzech kieliszków (po 50 ml) mocnego alkoholu, wartości są już znacznie wyższe. W przypadku kobiety maksymalne stężenie alkoholu wyniesie 1,4 prom., a u mężczyzny 0,8 prom. Czas, po którym można wsiąść za kierownicę wyniesie odpowiednio 6 godz. i 45 min. dla kobiety oraz 6 godz. dla mężczyzny.

Co warte odnotowania, prawidłową odpowiedź wskazało 32 proc. spośród zapytanych. Według 15 proc. ankietowanych wystarczy 4 godz. i 30 min. dla mężczyzny oraz 5 godzin dla kobiety. Dla 11 proc. odpowiedni czas to 3 godz. i 40 min. dla mężczyzny i 4 godz. i 10 min. dla kobiety. 8 proc. ankietowanych uważało, że mężczyzna musi poczekać 3 godz., a kobieta aż 7 godzin.

Choć w badaniu prawidłowa odpowiedź była wskazywana przez ankietowanych najczęściej bądź na drugim miejscu, to niepokojący może być fakt, że w przypadku każdego pytania około 30 proc. zapytanych nie potrafiło podać żadnej odpowiedzi.

Organizm ludzki średnio potrzebuje 3 godzin na spalenie 30 g czystego alkoholu. W przeliczeniu na substancje spożywcze wygląda mniej więcej tak:

50 g wódki = 20 g etanolu (czystego alkoholu)

100 ml wina = 12 g etanolu

0,5 l piwa = 25 g etanolu

Stężenie alkoholu we krwi w wysokości 1 promila odnotowuje się po wypiciu zaledwie dwóch półlitrowych piw. Po wypiciu pół litra mocnego alkoholu najbezpieczniej usiąść za kierownicą dopiero po upływie doby.

Nie ma uniwersalnego przelicznika, który pozwala stwierdzić z całą pewnością, że w takim to, a takim czasie od spożycia alkoholu można prowadzić pojazd. Zmęczenie, stres, kawa i papierosy, a także płeć czy indywidualny proces trawienia opóźniają proces jego spalania. Często bywa, że kierowcy czują się dobrze i wsiadają za kierownicę. W konfrontacji z policjantem okazuje się jednak, że we krwi zmotoryzowanego krąży i tak więcej alkoholu, niż przewiduje nasze - swoją drogą dość restrykcyjne na tle ustawodawstwa europejskiego - prawo.

Niemal 80 proc. nietrzeźwych kierowców zatrzymywanych przez policję to osoby, które usiadły za kierownicę następnego dnia po wypiciu alkoholu. Niestety nie ma co liczyć na to, że po wyspaniu się, zjedzeniu posiłku i uzupełnieniu elektrolitów jesteśmy gotowi do jazdy, mimo że nie upłynął niezbędny czas na przetrawienie alkoholu. W wydychanym powietrzu będzie się on pojawiać do momentu, kiedy organizm nie upora się z nim ostatecznie. Wystarczy zatem wieczorna kontrola drogowa, by ponieść ogromne konsekwencje własnej nierozwagi.

W przypadku popełnienia wykroczenia (poniżej 0,5 promila) Kodeks Wykroczeń w art. 87. § 1 stanowi: Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych.

§ 2. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej lub w strefie zamieszkania inny pojazd niż określony w § 1,podlega karze aresztu do 14 dni albo grzywny.

§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 lub 2 orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów.

Co jeśli alkoholu we krwi jest więcej? Jeśli kierowca ma powyżej 0,5 prom (jest to odpowiednik 0,25 mg alkoholu na ml wydychanego powietrza), to prowadząc auto dopuszcza się przestępstwa. Jazda w stanie upojenia alkoholowego skutkuje odebraniem uprawnień na okres wynoszący minimalnie 3 lata, a maksymalnie 15 lat. Do tego sąd wymierzy karę w kwocie 5 tys. zł. Gdy kierowca spowoduje wypadek w takim stanie, kara finansowa wyniesie 10 tys. zł.

Należy również pamiętać, że zakład ubezpieczeniowy nie pokrywa szkód wyrządzonych przez kierowców będących pod wpływem alkoholu. Oznacza to, że taki kierujący pokryje straty z własnej kieszeni.

Badanie ankietowe zostało wykonane na grupie 1096 dorosłych osób metodą CAWI pomiędzy 18 a 21 grudnia 2020 r.