Caterham Seven

Caterham Seven jest lekkim samochodem sportowym produkowanym od 1973 roku przez pochodzące z Wielkiej Brytanii przedsiębiorstwo Caterham Cars. Model konstrukcji bazował na poprzedniku czyli Lotusie Seven obecnym na rynku w latach 1957 – 1972.

Założycielem i pomysłodawcą Caterham był Colin Chapman – inżynier i pilot Royal Air Force, który zainteresowany sportami motorowymi postanowił zacząć tworzyć lekkie sportowe auta, które byłyby zarazem wytrzymałe i rozwijały wysokie prędkości. Z tego powodu motto Caterhama brzmi ''Uprość, następnie dodając lekkości'', a pierwszy model Lotus 7 zadebiutował podczas targów Earl's Court Motor Show w 1957 roku w Londynie. Początkowo auto wyceniono na 1036 funtów, a ostateczna cena wyniosła tylko 536 funtów ze względu na brak konieczności płacenia przez kupującego podatku od zakupu. Ponadto pojazd charakteryzowała waga tylko 329 kg i zaawansowane technologicznie podzespoły, które umożliwiały autu jazdę zarówno po torze jak i normalnej drodze. Pierwsze zmiany nadeszły w 1973 roku, kiedy producent postanowił zawęzić działalność wyłącznie do limitowanych, wyścigowych modeli z podwyższonym standardem, co przełożyło się na sprzedaż praw do łącznie siedmiu oddziałów firmy w Anglii i Nowej Zelandii. Dzięki temu, w 1974 roku na rynku pojawiła się 3 wersja pojazdu nazwana Caterham Seven mająca charakterystyczne wąskie podwozie i niewielką masę własną konstrukcji.

Caterham Seven podobnie jak jego poprzednik Lotus Seven wykorzystywał bardzo lekkie podwozie wyposażone w dodatkowe aluminiowe panele. Co więcej, aby jeszcze bardziej wzmocnić konstrukcję i dostosować go do różnych typów silników zawieszenie zostało odpowiednio zmodyfikowane, co przełożyło się na zwiększenie ilości wolnego miejsca wewnątrz kabiny kierowcy. Napęd oparto na tylnej osi – rozwiązaniu zapożyczonym z Forda i Morrisa oraz dodano podwójne wahacze z przednimi, poprzecznymi stabilizatorami. W najnowszej, trzeciej serii, która na rynku pojawiła się w 2000 roku wymieniona została platforma podwozia na SV gwarantująca dodatkowe 110 mm szerokości i 25 kg do masy całkowitej pojazdu. Warto mieć świadomość, że obecne wersje Superlight i Roadsport korzystają z tych samych elementów. W kolejnej wersji natomiast zawieszenie całkowicie przeprojektowano dodając wzmacniane wahacze z przodu i wymienną tylną oś z tyłu. Oprócz tego auto zyskało podwójny układ wahacza z dodatkowymi cewkami i amortyzatorami, co przełożyło się na 25% wzrost sztywności osi podczas zakrętów i możliwość w zastosowania silników o mocy w zakresie od 200 do 260 KM.

Pierwsze modele Caterham Seven dysponowały silnikami Lotus TwinCam, które produkowane były przez amerykańskiego Forda od 1983 roku. Jednostki wyróżniała pojemność 1600 i 1700 cc oraz moc na poziomie 140 i 150 KM. Mimo to, trzy lata po rozpoczęciu produkcji Caterham zdecydował się zmienić napędy na zasilanie popularnymi dwulitrowymi jednostkami Vauxhall Calibra dysponującymi aż 175 KM, a na rynku pojawiły się również modele opracowane przez słynny zespół Swindon Race Engines, które dysponowały mocą 250 KM i masą własną 530 kg. Dzięki temu Caterham Seven do pierwszej setki rozpędzał się w niecałe 5 sekund ustanawiając przy tym rekord prędkości (auto prowadził kierowca formuły 1 Jonathan Palmer). Kolejne zmiany wprowadzone zostały w 1997 roku kiedy Caterham zaczął korzystać z nowych silników Vauxhall 8v i 16v, które utrzymywały się w podstawowej wersji Caterham Seven do 2002 roku. W tym miejscu należy także wspomnieć o niezależnej serii K, która zapoczątkowana została w 1991 roku jednostką o pojemności 1.4 litra wyposażoną dodatkowo w system Metro Gti. Rok po debiucie dodano wersję z 1.6 litra pojemności, a w 1996 roku światło dzienne ujrzał silnik dysponujący aż 1.8 litra pojemności. W tym samym czasie Caterham zdecydował się wprowadzić odchudzoną wersję Superlight, dzięki usunięciu koła zapasowego, grzałek i dywanów. Ponadto pojazd wyposażony został w super lekkie fotele GRP Tillet wykonane w większości z włókna węglowego oraz zawieszenie ze zmniejszonym rozstawem osi. Moc wyjściowa silnika wyniosła 180 KM, a masa całkowita to tylko 490 kg. Z drugiej strony za najbardziej spektakularną wersję Caterhama Seven uznano powstałą w 2004 roku R500 EVO, którą wyróżniał silnik z pojemnością na poziomie 1998 cm3 i mocą 250 KM. Seria odniosła jednak porażkę ze względu na fakt, że sprzedano wyłącznie trzy egzemplarze samochodu, mimo że Caterham Seven w tej wersji ustanowił rekord prędkości przed Ferrari Enzo do końca 2006 roku pozostając najszybszym autem produkowanym seryjnie. Po wycofaniu tej wersji marka wróciła do jednostek Forda: Sigma oraz Roadsports, które dysponowały pojemnością 2 i 2.3 litra. Ciekawostką jest także fakt, według którego Caterham Seven korzysta z motocyklowych silników GSXR1300 wykorzystywanych przez Suzuki Hayabusę, które umożliwiały rozpędzenie się do 100 km/h w niecałe 3 sekundy. Innym tego przykładem jest wersja Caterham Seven superlight z 2000 roku, w której wykorzystano jednostkę Hondy CBR1100 o wadze 430 kg, mocy 170 KM i momencie obrotowym 10750 obr./min. Wówczas pojazd wyróżniało zmodyfikowane podwozie ze zmienioną karoserią wykonaną przez cenione studio RS Performance oraz limitowany nakład 8 egzemplarzy w cenie 115 000 funtów za sztukę. Ostatnie modyfikacje silników przeprowadzone zostały w 2013 roku, kiedy w Caterhamie Seven zainstalowano silnik z bezpośrednim wtryskiem paliwa Ford Duratec z pojemnością 1.999 cm3 z mocą 315 KM przy 7350 obr./min. Momentu obrotowego.

Caterham Seven od samego początku przygotowywany był do startów w rajdach samochodowych. Już w 1957 roku, będąc jeszcze prototypem Seven wystawiony został do zawodów Brighton Speed Trails, a w 1958 roku kierowca Graham Hill prowadząc Caterhama Seven zwyciężył w wyścigu Coventry Climax, a niewiele później 4-osobowej załodze Caterham Seven udało się wygrać w 24-godzinnym rajdzie Nelsona Ledges w Ohio (USA). Po tych sukcesach producent postanowił na stałe wprowadzić Caterhama Seven do pucharowej klasyfikacji i walki o mistrzostwo Wielkiej Brytanii, co w formule jednoosobowej udało się osiągnąć w 1986 roku. Sukces odbił się dużym echem w branży motoryzacyjnej, co popchnęło producenta do utworzenia Caterham Academy (Wlk. Brytania), gdzie kształcono początkujących kierowców. Placówka prowadziła zawodnika od podstaw przez tzw. Caterham Motorsport Ladder czyli strukturę zawodów z różnym stopniem trudności poprzez Roadsports B, Roadsports A, R300, Superlight, Eurocup i Caterham Graduates Racing Club. Ciekawym był również fakt, że Caterham Seven w wyścigowej formie możliwy był do kupienia od 2009 roku za równowartość 17 995 funtów. W tej cenie użytkownik otrzymywał lekko zmodyfikowaną wersję Caterham Seven Roadsport z silnikiem z mocą 120 KM obsługiwanym przez 5-biegową automatyczną skrzynię biegów. Niezmiernie interesujący jest również fakt, że w latach 60. Caterham Seven został wycofany z rajdów na terenie USA jako ''zbyt szybki by się nim ścigać'', na co Caterham zareagował wypuszczeniem serii koszulek z hasłem: ''Caterham Seven. Samochód zbyt szybki by się nim ścigać''. Zakaz zniesiony został ostatecznie w 2002 roku, a Caterham Seven wygrał w swojej klasie 24-godzinny rajd Nurburgring pokonując konkurencyjne modele BMW i Porsche aż o 10 okrążeń.

Caterham Seven w obecnej ofercie producenta posiada do wyboru trzy rodzaje podwozia: szerokie SV, wąskie Series 3 i tradycyjne CSR. Jeśli chodzi o silniki kupujący ma do dyspozycji mocniejsze jednostki Ford Duratec, słabsze Ford Sigma i znane z wcześniejszych wersji Superlight, Roadsport i CSR. Ponadto, do połowy 2013 roku producent oferował jednostki serii K, w tym podstawowy Classic z pojemnością 1.4 litra pozwalający na osiągnięcie maksymalnej prędkości 220 km/h. Warto mieć również świadomość, że od 2017 roku Caterham ze względu na inne systemy prawne dysponuje niezależnymi wersjami napędów Seven przeznaczonych zarówno dla rynku europejskiego jak i tego w Wielkiej Brytanii. Co więcej, większość jednostek dostępnych jest na standardowej platformie S3 lub poszerzonym podwoziu SV, a poszczególne modele różnią się także nazewnictwem, gdzie auta europejskie kończą się cyfrą 5, a brytyjskie cyfrą 0. W ten sposób silniki o najmniejszej mocy pochodzą od Suzuki, a mocniejsze zostały zaprojektowane przez amerykańskiego Forda. Dzięki temu najpopularniejsze są obecnie wersje Caterham Seven 160 i 165, które dostępne są wyłącznie z drzwiami, podwoziem i przednią szybą typu S3. Istnieje również szereg elementów wyposażenia, które można dowolnie modyfikować, a do których zaliczają się m.in.: dodatkowe koło zapasowe, ogrzewanie kabiny czy dodatkowe dywaniki. Możliwa jest również implementacja specjalnego silnika Suzuki z mocą 80 KM, pojemnością 660 cc i turbodoładowaniem. Wersja ta jest niezwykle popularna i ceniona za kompaktową konstrukcję, co sprawia, że w Japonii samochód zaliczany jest do segmentu ''kei car'', w czym pomaga fakt, że większość podzespołów dostarcza firma Suzuki.

Caterham Seven w wersji Roadsport promowana jest jako drugi poziom w ofercie producenta. Auto dostępne jest z podwoziem S3 lub SV oraz Classic. W przypadku napędu wykorzystano mocniejsze jednostki: Ford Sigma z pojemnością 1.6 litra i mocą 125 i 140 KM oraz Ford Duratec z pojemnością na poziomie 2 litrów i mocą 175 KM. Oprócz tego, konstrukcję Caterham Seven w sportowej wersji Roadsport wyróżnia dodatkowy przedni stabilizator i podwójny wahacz oraz podłużny układ osi w wersji Classic.

Caterham Seven w najnowszej wersji dysponuje konstrukcją o długości 3300 mm i szerokości 1685 mm. Oprócz tego wysokość auta osiąga 1015 mm przy masie całkowitej 575 kg i osiach rozstawionych na odległość 2315 mm. Co więcej, przednia linia nadwozia osiąga długość 1505 mm, a tylna 1465 mm przy kabinie przeznaczonej dla dwóch pasażerów. Ponadto Caterhama Seven charakteryzuje spalanie na poziomie ok. 10 l/100 km podczas jazdy w mieście i ok. 8 l/100 km w trasie. Biorąc pod uwagę osiągi: Caterham Seven dystans ćwierć mili pokonuje w ok. 12 sekund rozpędzając się do prędkości 182 km/h. W przypadku prędkości maksymalnej auto uzyskuje zawrotne 249 km/h do pierwszej setki rozpędzając się w niecałe 8 sekund.

Caterham Seven z okazji 50-lecia istnienia modelu zyskał przeprojektowaną konstrukcję, która zaprezentowana została w 2007 roku. Koncepcyjny model nazwany X330 bazował na platformie CSR wykorzystując w napędzie silnik Ford Duratec o mocy 330 KM. Oprócz tego, w konstrukcji Caterhama Seven na 50-lecie istnienia wykorzystano lekką stal i włókno węglowe w zastępstwie popularnego GRP, co przekłada się na znacznie lepszy stosunek mocy do masy. Mimo pozytywnego przyjęcia modelu Caterham ogłosił, że nie planuje wprowadzać tej wersji do stałej produkcji seryjnej.