Oliver Zipse: nowy prezes zarządu BMW z trudnym zadaniem

Rada nadzorcza BMW działa szybko. Sytuacja jednak tego wymaga. Choć bawarski koncern wszedł pod rządy Haralda Krügera zaledwie cztery lata temu, przez ten czas zdążył już utracić pozycję globalnego lidera segmentu premium na rzecz Daimlera (właściciela marki Mercedes), zmniejszyć swoją wartość giełdową o około 1/3, stracić szereg utalentowanych inżynierów i utracić przewagę w elektrycznej rewolucji, jaką dały mu modele i3 oraz i8.

Krüger tak naprawdę nie podjął wielu złych decyzji. Problem polegał raczej na tym, że nie podejmował ważnych decyzji. Jeśli BMW pod jego rządami wprowadziło jakieś nowe produkty, to były to modele możliwie najbardziej tradycyjne, jak seria 8 czy X7. Choć jeszcze większe i bardziej luksusowe coupe i SUV-y z benzynowymi V8 niewątpliwie świetnie sprzedadzą się na kluczowych dla marki rynkach pokroju Chin i USA, to nie stanowią one odpowiedzi na pytania świata o metody obniżenia emisji CO2 i nowe rozwiązania mobilności.

Niemieckie koncerny chyba były zbyt poważne, by nawet w tak dynamicznie zmieniających się czasach zamarzyć sobie szerszą wizję. BMW miało swój moment geniuszu, wprowadzając do sprzedaży nadal świeże i zaawansowane technologicznie modele i3 oraz i8. Aż trudno uwierzyć, że weszły one do produkcji już pięć lat temu. Oznacza to, że za ich stworzenie był odpowiedzialny poprzednik Krügera, Norbert Reithofer. Pod rządami schodzącego prezesa nie wprowadzono żadnego kolejnego produktu tego kalibru. Dopiero niedawno zaprezentowano iX3 oraz Mini Coopera S E, które łączą znany od kilku lat napęd elektryczny ze znanymi od kilku lat tradycyjnymi konstrukcjami.

Jeśli BMW w ostatnich latach było związane z jakimiś ciekawymi nowymi inicjatywami elektromobilności, były one raczej zasługą niższych szczebli w korporacyjnej drabinie tego koncernu. Doskonałym przykładem jest wprowadzony niedawno w Polsce projekt Innogy Go, dzięki któremu warszawskie ulice wzbogaciły się o pół tysiąca sztuk i3 wynajmowanych na minuty.

Według nieoficjalnych przekazów Krüger nie jest fanem aut elektrycznych. Przez to BMW straciło nie tylko impet w rozwoju kolejnych modeli tego typu, ale nie zatrzymało też ludzi, którzy mogli je zrobić. Pod jego rządami z firmy odeszło wielu kluczowych inżynierów specjalizujących się w elektromobilności, takich jak Christian Senger i Markus Düsmann. Obydwaj zostali podkupieni przez Volkswagena, który w ostatnim czasie ogłosił gigantyczny plan rozwoju modeli elektrycznych z inwestycjami sięgającymi 80 miliardów euro. Samo BMW zresztą zostało teraz w tyle. Patrząc na ostatnio pokazywane premiery i zapowiedzi, można ocenić, że pod względem technologii akumulatorów i jazdy autonomicznej ten niemiecki gigant jest jakieś 3-4 lata za amerykańską Teslą.

W końcu cierpliwość udziałowców BMW – na czele z większościowym akcjonariuszem, rodziną Quandtów, która sama Krügera faworyzowała – się skończyła. Po raz pierwszy od dawna prezes zarządu tej marki nie tylko nie został wybrany na drugą kadencję, ale i nie dotrwał do końca pierwszej. Na rok przed planowanym końcem swojej zmiany odszedł ze stanowiska "za obopólną zgodną".

Ruchu tego ze strony Krügera udziałowcy musieli się spodziewać – a nawet na niego naciskać – skoro od razu ogłosili nazwisko następcy. O dwa lata starszym Oliverze Zipse nie wiadomo wiele poza wewnętrznymi strukturami BMW. Z jednej strony jest tym samym typem korporacyjnego dyrektora co Krüger, a z drugiej jest jego dokładną odwrotnością. Zipse, podobnie jak poprzednik (i jego poprzednik), awansuje na stanowisko prezesa z pozycji członka zarządu do spraw produkcji. Podobnie jak Krüger, pracował w BMW praktycznie całe swoje życie (jeden dołączył do firmy w roku 1992, drugi w 1991). Obydwaj są raczej zbyt oficjalni. Podczas gdy Elon Musk czy Dieter Zetsche wykreowali modę na wyluzowanych prezesów w trampkach i rozpiętych koszulach, Zipse nie wychodzi ze sztywnych ram dopiętego garnituru i starannie zaczesanej grzywki.

W przeciwieństwie do Krügera, nowy szef BMW jest otwarty na świat. Studiował w USA. W ostatnich latach zarządzał fabrykami koncernu na wielu kontynentach. Co jednak jeszcze ważniejsze, jego twarde decyzje przynosiły dobre wyniki finansowe: zmniejszały wydatki i zwiększały zyski. I to zapewne właśnie ten czynnik był kluczowy przy wyborze Zipse na to stanowisko. Za przyspieszonym zwolnieniem Krügera stała według mnie nie ideologia, a cyferki. Podczas gdy Grupa BMW posiadała długofalowy cel marży zysku operacyjnego na poziomie 8-10 proc., w pierwszym kwartale tego roku rzeczywista wartość wyniosła 5,6 proc. Biorąc pod uwagę obecny obrót spraw, w drugim kwartale musiała ona być jeszcze niższa.

Przewrotnie zauważę jednak, że zwolnieniu Krügera i tak jest winna Tesla. Fakt, że Elon Musk zebrał przez ostatnie siedem lat 23 miliardy dolarów na inwestycje bez wypracowania ani centa zysku, pozwolił mu rozwijać wielkie plany bez przejmowania się tak przyziemnymi sprawami jak wyniki finansowe. Ostatnie gigantyczne inwestycje Grupy Volkswagen wydają się także w dużej mierze motywowane kwestiami wizerunkowymi. To wszystko to tylko kolejne elementy układanki, której główny przekaz brzmi: na samochodach elektrycznych obecnie się nie zarabia i jeszcze parę lat się nie zarobi. W przemyśle motoryzacyjnym coraz większe inwestycje przynoszą coraz mniejsze zyski. Zipse udowodnił już, że w takich realiach sprawdza się w skali strategii produkcji. Teraz musi przenieść swoje doświadczenie na poziom całego koncernu.